Hoe werkt de neus van een hond?

Dat honden goed kunnen ruiken weten we wel, maar hoe werkt die neus van honden nou precies? We zullen de neus eerst even 'ontleden':

 

Neusgaten: Honden hebben twee neusgaten, elk met zijn eigen reeks van geurreceptoren. De neusgaten kunnen onafhankelijk van elkaar bewegen (in stereo snuffelen dus!), wat honden helpt om de richting van een geur te lokaliseren. De vochtige, sponzige buitenkant van de neus helpt om geuren op te pikken. Dit is de neusspiegel. We noemen het in de volksmond vaak de 'dop'.

 

Neusspiegel: Dit is het natte, buitenste deel van de neus. Het vocht helpt om geurmoleculen op te vangen. Neusdoppen zijn er in het zwart, bruin, leverkleurig, roze, gespikkeld en in de kleur van de eigen vacht.

 

Neusholtes: De binnenkant van de neus is bekleed met een slijmvlies en heeft complexe plooien die het oppervlak vergroten, waardoor er meer ruimte is voor geurreceptoren.

 

Geurreceptoren: Honden hebben veel meer geurreceptoren dan mensen; sommige rassen hebben er tot 300 miljoen, vergeleken met ongeveer 5 miljoen bij mensen. Geurreceptoren sturen signalen door naar de hersenen, waardoor ze betekenis krijgen.

 

Vomeronasaal orgaan (het orgaan van Jacobson): Dit is een speciaal orgaan dat helpt bij het detecteren van feromonen, die belangrijke sociale informatie kunnen bieden. Dit orgaan bevindt zich achter de bovenhoektanden in het gehemelte. je hond kan geuren dus ook een soort van proeven.

 

Feromonen: We kennen allemaal hormonen; ze worden in ons lichaam uitgescheiden en hebben een invloed op ons lichaam en ons gedrag. Feromonen zijn eigenlijk zoals hormonen. Het verschil is dat feromonen buiten het lichaam worden afgescheiden en opgepikt door individuen van dezelfde soort. Dankzij de feromonen kunnen insecten, motten, vlinders en zoogdieren met elkaar communiceren. Insecten dragen informatie aan elkaar over via deze chemische verbindingen. De feromonen regelen voor een groot stuk het gedrag van insecten, hun samenwerking of hun ontwikkelingsproces. Een mooi voorbeeld is een honingbijenvolk. Ze hebben een enorm uitgebreid communicatiesysteem op basis van feromonen dat zorgt voor de samenwerking en balans in het nest.

Bron: Biogroei.nl

En dan nu de werking van de neus:

Inademing: Honden hebben het vermogen om in stereo te ruiken. Ze kunnen dus met elk neusgat een andere geur opsnuiven! Wanneer een hond ademhaalt, wordt de lucht door de neusgaten geleid en stroomt deze langs de geurreceptoren.
 
Geurdetectie: De geurreceptoren vangen de geurmoleculen op en sturen signalen naar het brein.
 
Analyse: De geurinformatie wordt doorgestuurd naar het brein, waar het wordt verwerkt en geïnterpreteerd. De geur kan informatie bevatten over voedsel, andere dieren, mensen, en nog veel meer.
 
Reactie: Afhankelijk van de geur kan de hond verschillende gedragingen vertonen, zoals het volgen van een spoor, agitatie (opwinding/onrust), lust, ontspanning, etc.
 
Het vermogen van een hond om geuren te detecteren is zo geavanceerd dat ze zelfs ziektes kunnen opsporen of subtiele veranderingen in de emoties van een mens kunnen waarnemen. Het is echt een fascinerend en complex zintuig! Daarbij hebben honden het snuffelen ontzettend nodig. Het hoort bij honden, zoals ademhalen bij ons hoort. Laat ze dus lekker snuffelen!
 
In mijn filmpje hoor je een groepje honden snuffelen naar voertjes, die ik daar gestrooid heb. Je hoort ze alle geuren opsnuiven en tussendoor ook de lucht uitblazen via de neus. Dit is om de neuswegen weer vrij te maken van stof en eventueel zand en van geuren die er op dat moment niet toe doen. Zo kan er weer gericht gesnuffeld worden naar de geur van de voertjes.

Wil je de werking van de neus in beeld zien? Bekijk dan dit reuze interessante filmpje van Ted-Ed: